Brabants Landschap

Weidevogelwerk - nr. 34 - September 2019 (24/09/2019)

       September_2019


Najaar

Het is al weer najaar en het broedseizoen ligt al een tijdje achter ons. Ook in 2019 was het opnieuw anders dan anders. De omstandigheden waaronder de weidevogels hun legsels moeten uitbroeden worden elk jaar wat extremer. Gelukkig laten hun beschermers zich daardoor niet uit het veld slaan. Integendeel, het lijkt wel of we met z'n allen steeds fanatieker worden, en dat is mooi! Immers, vogels waarmee het minder goed gaat hebben juist meer bescherming nodig! 

In dit nummer besteden we veel aandacht aan het invoeren en completeren van de legselgegevens. Veel groepen hebben dit al gedaan, maar her en der kan nog wel wat worden aangevuld. We geven daarom uitleg over diverse onderdelen. En hoewel we nog niet alle resultaten kennen, lichten we wel alvast een tipje op van de sluier die nog over het totaalplaatje van het beschermingswerk in onze provincie ligt. 

Verder is er, in het jaar van de wulp, goed nieuws voor deze bijzondere enigszins mystieke weidevogel. Tot slot een raadsel waar een zoekgroep in Vught tijdens het seizoen voor kwam te staan. 

Veel leesplezier met deze najaarsuitgave van 'Weidevogelwerk'! 

 

Najaar
 
Resultaten weidevogelseizoen 2019, een tipje van de sluier...
 
Legsels uit de witte boekjes toch op kaart
 
Broedgeval gesignaleerd, legsel (nog) niet gevonden
 
Puntjes op de i: maak je invoergegevens compleet
 
Wij dagen je uit!
 
Rara!
 
Franse Raad van State verbiedt wulpenjacht
 




Resultaten weidevogelseizoen 2019, een tipje van de sluier...

Het broedseizoen begon vroeg. Nog nooit werd het eerste kievitsei zo vroeg gevonden. De piek in het percentage uitgekomen kievitslegsels ligt gemiddeld (2003-2018) in de week van 24-30 april, maar dit jaar vond deze piek al plaats in de week van 10-16 april. De ingevoerde gegevens laten zien dat het seizoen niet eerder stopte. Het is dus een lang weidevogelseizoen geweest.

Het uitkomstpercentage is 75,4% en ligt 2,3% hoger als vorig jaar. Er zijn dit jaar 1/3de MINDER legsels gepredeerd (395 in 2019, 607 in 2018) en er gingen evenveel legsels verloren gegaan door werkzaamheden of werden verlaten.

In 2019 zijn er in de provincie Brabant tot dusverre 3.809 legsels ingevoerd van 33 verschillende vogelsoorten. Nieuwe soorten in de lijst zijn de kwartel, putter, tapuit, witte kwikstaart en 2 op de grond broedende zwarte kraaien. In 2018 werden er 4.478 legsels gevonden. Het lijkt er dus op dat er of nog een heel aantal legsels moet worden ingevoerd. Of dat er een flink aantal minder legsels zijn geweest! De meest voorkomende Brabantse weidevogel is natuurlijk de kievit en bij deze soort is het verschil het grootst: 478 minder legsels t.o.v. vorig jaar. 

Het aantal legsels en het uitkomstpercentage is een ding, maar uiteindelijk gaat het er om of de jonge kievitkuikens vliegvlug worden. In een vorige editie van Weidevogelwerk (juni 2019) schreven we het al: 'De droogte speelde de weidevogels, en dan vooral de kieviten, behoorlijk parten het afgelopen broedseizoen. Kuikens die het wel waren gelukt om uit het ei te kruipen, waren vaak broodmager en werden vaak niet ouder dan een paar dagen.'

We zullen nog even geduld moeten hebben voordat we hier verdere uitspraken over kunnen doen. De weidevogelbeschermers en hun gegevensverwerkers hebben nog even de tijd om hun gegevens compleet te maken. Op de coördinatorenavonden in oktober en november zullen we meer horen over hoe het seizoen is geweest.

Legsels uit de witte boekjes toch op kaart

De afgelopen maanden zijn door de Brabantse weidevogelgroepen al ruim 3.800 legsels ingevoerd in de landelijke Boerenlandvogelmonitor. Van ruim 3.100 legsels is de locatie aangegeven op de kaart.

Het zou natuurlijk mooi zijn als alle legsels op de totaalkaart van Brabant komen te staan. Gebruikt jouw groep nog de witte boekjes? Heb je de legselgegevens al overgenomen, (of jullie gaan dat binnenkort doen) en heb je de legsels nog niet op de kaart gezet, dan kan dat alsnog! 

Klik vóór de legsels die al zijn ingevoerd op het symbooltje met het potloodje. Dan verschijnt het scherm met de gevens over dat legsel. Daarnaast staat een kaartje. Zie foto. 

o Houd de muis ingedrukt op het kaartje en versleep het naar het perceel waar het legsel gevonden is.

o Klik daar op de kaart en er verschijnt een bolletje op die plaats met een kleur per soort.

o Klik vervolgens op het groene vinkje onderin het vak en het gevonden legsel is voortaan te zien op de kaart!

o Herhaal dit voor elk legsel. Zo maken we samen de kaart compleet. 

Kun je hierbij wel wat hulp gebruiken bel dan even naar Annette (06-57034053), Anja (06-10590968) of stuur een mailtje naar weidevogelbeschermingbrabant@gmail.com en we leggen het je uit.

Broedgeval gesignaleerd, legsel (nog) niet gevonden

Elk seizoen gebeurt het wel een of meer beschermingsgroepen: je weet, aan de hand van het gedrag van de vogels, dat er ergens een aantal grutto's of een wulp in het lange gras zit te broeden. Maar je hebt de legsels nog niet gevonden, omdat je nog niet voldoende tijd hebt gehad of omdat ze heel moeilijk te vinden zijn. Een paar dagen later heb je er tijd voor vrij gemaakt, vertrekt vol goede moed naar het bewuste perceel om daar tot de ontdekking te komen dat het gras al gemaaid is... 

Uit zulke situaties blijkt weer duidelijk hoe belangrijk het is om goed contact met de agrariërs te onderhouden. Niet alleen om de locaties van de gevonden legsels door te geven, maar vertel ook over wat daaraan vooraf gaat. Als het moment van maaien eraan komt en de grondgebruiker heeft van jou gehoord dat er mogelijk vogels zitten te broeden in het hoge gras, dan is de kans natuurlijk veel kleiner dat het mis gaat, dan wanneer hij of zij van niets weet. Bovendien kan zo'n gesprekje misschien nog informatie opleveren over de legsellocaties. Wie weet heeft de boer iets gezien? Communiceer dus zoveel mogelijk, laat weten waar je mee bezig bent en wat je verwacht. Het beschermingswerk wordt zo ook veel meer iets van agrariër en vrijwilliger samen. Dat kan het plezieriger en succesvoller maken...

 

Puntjes op de i: maak je invoergegevens compleet

De meeste groepen hebben inmiddels de resultaten van hun beschermingswerk ingevoerd, waarvoor dank! 

Voor de groepen die daar nog niet aan toegekomen zijn, of nog niet voor elke zoekgroep: voer de gegevens alsjeblieft zo snel mogelijk in, maar in elk geval vóór 1 oktober. Dan kunnen wij ermee aan de slag voor het jaarverslag! 

Wanneer we de kaart met resultaten bij alle groepen bekijken, dan valt op dat van een behoorlijk aantal legsels nog geen eindresultaat is ingevoerd. Zie de witte stippen op de kaart hieronder. De witte stip betekent: legsel is nog aanwezig... Natuurlijk zijn er allerlei redenen te bedenken waardoor je niet weet wat het resultaat is. Geef dan bij resultaat aan: 'onbekend'. De stip op de kaart wordt dan grijs. Misschien is er wel een aantal legsels bij waarvan het resultaat toch nog kan worden ingevoerd: graag alsnog even doen! 

Bij elk legsel kan ook worden aangegeven welke werkzaamheden rond het legsel hebben plaatsgevonden ('beschermd bij'). Het zou mooi zijn als daar nog een en ander wordt aangevuld, bij bijna alle groepen. Want met het invoeren van de werkzaamheden laat je zien dat bescherming van veel legsels echt nodig was, ook dit seizoen weer. En het is natuurlijk een mooi compliment voor alle agrariërs en loonwerkers die meewerken. Zij zijn het tenslotte die de legsels ontzien bij werkzaamheden in het veld.

Wij dagen je uit!

Iedere vrijwilliger heeft er inmiddels wel over gehoord en velen passen het al toe: legsels invoeren direct in het veld met behulp van je MOBIEL! De mensen die het al gebruiken vinden het reuze makkelijk en de gegevens worden snel en gemakkelijk compleet. Zo staat er meteen een stip op de plek waar het legsel gevonden wordt en kun je alle legsels later op je computer terug zien op een lijst en op kaart. Deze kun je naar de andere vrijwilligers en naar de boeren sturen. Je kunt ook een kaart maken met de resultaten van de door jullie gevonden legsels, en er zijn nog heel veel andere mogelijkheden. Bijna alle gebruikers zijn er erg enthousiast over. Op de afbeeldingen hiernaast een aantal in het veld ingevoerde legsels en de resultaten. 

Ook mensen met weinig ervaring op de computer of de mobiele telefoon kunnen het leren, het is echt niet moeilijk en met een klein beetje oefenen tijdens een gezellig avondje lukt het nagenoeg iedereen!

Groepen die dit op willen pakken kunnen instructie krijgen van het weidevogelteam, en mocht het in het veld even niet lukken dan kun je ons altijd bellen voor hulp. 

Wat ook een groot voordeel is: je hoeft aan het einde van het seizoen niet meer alle legselgegevens over te typen vanuit de witte boekjes. Je bent gewoon klaar na het invoeren van het laatst gevonden legsel. 

Binnen jouw groep kunnen alle zoekgroepjes (of loopgroepjes) apart invoeren. Ze krijgen allemaal eigen invoercodes, waardoor ze alleen bij 'hun' boeren kunnen invoeren. 

Voer jij nog steeds in vanuit de witte boekjes? Dat is veel te veel werk! Doe jezelf een plezier en neem binnenkort contact op met Annette of Anja om een oefenavond af te spreken. We helpen jullie graag en we dagen je uit het te proberen! Bel of mail je ons?

 

Rara!

Een zoekgroep van Weidevogelgroep de Duinboeren stond afgelopen seizoen voor een raadsel. Ton de Peffer vertelt hierover het volgende: 

'Op 11 april vonden we een kievietsnest dat we in een mandje gelegd en gemarkeerd hebben. De loonwerker heeft er daarna keurig omheen gewerkt. Als we de week erna met de telescoop kijken zien we geen vogel en geen mandje. De stokken en de nestplaats waar omheen gewerkt is zijn wel duidelijk zichtbaar. Als we het perceel oplopen vliegt drie meter links van de stokken een kievit op... Aangekomen bij de plaats die we gemarkeerd hebben zien we het mandje niet, maar waar de vogel opvloog ligt het wel, met drie eieren ernaast. De kievit is er gewoon weer op gaan zitten en heeft het nest keurig uitgebroed! Wat er gebeurd is zullen we nooit weten.' 

Heb je zelf ook iets vreemds, aardigs of heel bijzonders beleefd in het veld meld het ons dan. Wie weet vind je jouw belevenis een volgende keer terug in het Weidevogelwerk! 

 

Franse Raad van State verbiedt wulpenjacht

Goed nieuws voor de wulp in het jaar van de wulp. Op de website van de vogelbescherming konden we eind augustus een positief bericht te over een verbod op de jacht van wulpen.

De Franse overheid vond dat er komend jachtseizoen 6.000 wulpen mochten worden afgeschoten. Voor Nederland is de jacht op wulpen extra bitter, omdat een aanzienlijk deel van de vogels die hier broeden overwinteren in Frankrijk en dus het risico lopen te worden gedood. Terwijl er hier juist van alles wordt ondernomen om de soort als broedvogel te behouden.

Wetenschappers van de Franse overheid stelden eerder een jachtstop op de wulp voor, maar tot verbazing van natuurliefhebbers, zwichtte de Franse minister voor milieu Elizabeth Borne voor de machtige Franse jachtlobby. De LPO (Ligue pour la Protection des Oiseaux), de Franse Vogelbescherming, legde de zaak vervolgens voor aan het hoogste juridische orgaan van Frankrijk. En deze besloot dat Jagers in Frankrijk komend seizoen niet mogen jagen op de wulp. De Franse Raad van State vond de neerwaartse spiraal waarin de soort zich bevindt aanleiding voor een jachtverbod.

KLIK HIER OM U AAN TE MELDEN OF KLIK HIER OM U AF TE MELDEN VOOR DEZE NIEUWSBRIEF
U KUNT DEZE NIEUWSBRIEF OOK ONLINE LEZEN INDIEN DEZE NIET GOED WORDT WEERGEGEVEN

Deze nieuwsbrief is mede tot stand gekomen dankzij:   Nationale Postcode Loterij     Provincie Noord Brabant