Brabants Landschap

Uilenwerk - nr. 115 - Juni 2016 (25/07/2016)

       Juni 2016


Inleiding

Hartverwarmend. Dat is toch hét woord wat deze tijd het beste omschrijft. Hartverwarmend zijn de kinderen die een uilskuiken de naam Rinus geven, hartverwarmend is de vraag of je 'alsjeblieft even op het erf blijft om wat te drinken', hartverwarmend zijn de apetrotse gastgevers als er 6 jonge uilen in 'hun' nestkast zitten. En dat allemaal door de inspanningen van honderden uilenbeschermers. In deze nieuwsbrief een paar van deze berichten uit het veld. Het delen van deze ervaringen is leuk en nuttig, dus daar doen we graag aan mee. Veel leesplezier!

 

Inleiding
 
Uilenbroedsels met 6 jongen
 
'Betrokken' gastgever met 7 jonge kerkuilen
 
Ransuil broedt (voor het eerst in Brabant) in een kunstnest
 
Ringen in uilenkasten
 
Vrij broedgeval onder golfplaat
 
Van gastgever naar actief uilenbeschermer
 
Op pad met de nieuwe voorzitter
 




Uilenbroedsels met 6 jongen

Het broedseizoen is in volle gang. En het lijkt een goed jaar voor de uilen te worden. Tijdens de kastcontroles vinden werkgroepen grote broedsels.

Rinus Sterken van VWG IVN Oirschot vond een broedsel met 6 jonge steenuilen. De jongen zijn op een tafel gezet om te ringen, zie de foto hieronder links boven. Bij SWG Hilvarenbeek eo werden eveneens 6 jonge steenuilen aangetroffen. Als je in iedere hand een steenuil neemt heb je 3 personen nodig (foto hieronder rechts boven). Verder in Moergestel een broedgeval met 5 steenuiltjes en in Diessen een broedsel met 6 jongen.  

De uilenwerkgroep Nistelrode-Heesch-Loosbroek bezochten deze week hun kastlocaties en vonden een broedsel met 6 jonge kerkuilen. Hetzelfde gebeurde in Princenbeek, waar 6 forse kerkuiltjes werden aangetroffen. 

Toch zijn er ook locaties waar ineens dode jongen in en onder de kast worden gevonden. Vaak is het een raadsel wat de reden is, maar als er doorgepraat wordt met de gastgevers blijkt soms dat er al een week maar één uil wordt gezien. Dat zou kunnen betekenen dat een ouder is overleden, waardoor de overgebleven oudervogel niet in staat is om het grote broedsel van voldoende voedsel te voorzien. 

 

 

'Betrokken' gastgever met 7 jonge kerkuilen

Een gastgever in het gebied van UWG Son en Breugel wilde graag een uilenkast op z'n erf. De uilenwerkgroep was echter een beetje huiverig. Was het erf en het omliggend gebied wel geschikt voor uilen? Toch werd er in 2014 een kerkuilenkast opgehangen. Met resultaat: in 2015 broedde er geen uil, maar een torenvalk.

Dit jaar broedt er voor het eerst wel een kerkuil. Maar liefst 7 jongen zitten er momenteel in de kast! De trotse gastgever had niet het geduld om een bezoek van de uilenwerkgroep af te wachten. Hij kan het niet laten om stiekem in de kast kijken. Maar, om de uilen niet te verstoren heeft hij een gaatje in de kast geboord waar hij met het blote oog precies door kan kijken. Toch raden we aan om dit niet te doen. Kerkuilen houden van donkerte (in de kast). De nestkasten worden daarom zo gebouwd dat er zo min mogelijk lichtinval is. 

Het Brabantse record-aantal uitgevlogen kerkuilen ligt trouwens op 8. In topjaar 2014 bij Rnius van den Boomen in Oostelbeers.

 

Ransuil broedt (voor het eerst in Brabant) in een kunstnest

De Ransuilenwerkgroep van IVN Oisterwijk is al een aantal jaren bezig met het in kaart brengen van de winterroesten van de ransuil, Brabant-breed. Daarnaast probeert zij deze uil op alle manieren te helpen om ervoor te zorgen dat hij in aantal niet nog verder achteruit gaat (volgens de laatste gegevens van SOVON een achteruitgang van 70% sinds de vorige Vogelatlas). Dit doet zij door de roestplaatsen te registreren. Hetzelfde gebeurt met de nestbomen, die jaarrond beschermd zijn.

Een ransuil maakt gebruik van een oud kraaien- of eksternest. Wanneer deze niet voldoende aanwezig zijn, plaatst de Ransuilenwerkgroep een kunstnest. Zo hebben zij in 2012 en 2013 tien kunstnesten geplaatst. Bert-Jan Bol (omgeving Schiphol) en bij Kjell Janssen (in België) hebben goede resultaten behaald met kunstnesten. In 2014 kreeg de Ransuilenwerkgroep van de gemeente Oisterwijk de “Groene Handdruk” (met daaraan gekoppeld een leuk geldbedrag). Hiermee konden zij enkele collega-werkgroepen voorzien van kunstnesten. Elk voorjaar is er de spanning: zou de uil gebruik gaan maken van het kunstnest en welk nest raakt als eerst bezet? Dit jaar kregen wij het goede nieuws dat collega-werkgroep Dongenmond het eerst bezette nest heeft. Zij zijn ooit door ons voorzien van een kunstnest, dus misschien broedt hij wel in dat nest. In dat geval heeft de ransuilenwerkgroep daar een bijdrage aangeleverd. Al met al een fantastisch resultaat en we feliciteren de betreffende werkgroep daarmee van harte.

 

Ringen in uilenkasten

Sommige vogels worden geringd. Door vogels te voorzien van een metalen ring kunnen we meer te weten komen over de overleving, reproductie en trek van vogels. Elke ring heeft een uniek nummer. Het Vogeltrekstation verzamelt en beheert alle gegevens over deze geringde vogels.

De database van het Vogeltrekstation bevat gegevens van ruim zes miljoen individuele vogels, en meer dan één miljoen terugmeldingen. Van ruim drie miljoen historische ringgegevens is nog geen melding terug gekomen. 

Uilenbeschermer Leo Daanen roept op om bij het schoonmaken van een uilenkast opzoek te gaan naar vogelringen. Een uil zelf kan een ring hebben, maar mogelijk ook de verorberde prooien van de uilen. Misschien liggen die onderin de kast. Als je een ringetje vindt, meldt deze dan op de volgende website

Wanneer een vogel wordt teruggemeld, wordt de waarneming aan de hand van het ringnummer gekoppeld aan het ringgegeven. Zo komen we te weten waar de vogel naar toe is gegaan en hoe oud deze is geworden.

Vrij broedgeval onder golfplaat

Vrijwilligers van Vogelwacht De Maasheggen ontdekte jonge steenuiltjes op de grond. Zij waren het resultaat van een vrij broedgeval en groot gebracht onder golfplaten van een dak. De 'uitgevlogen/-gesprongen' jongen waren aan de kleine kant en te vroeg uit het nest gekomen. Terug gaan is geen optie, dus wat te doen?

Leo en Maria vonden een emmer, zette daar de jongen in en hingen de emmer aan het dak. De ouders vinden de jongen dan wel om ze te voeren. Toch konden de jongen wel een extraatje gebruiken, echt dik waren ze nou ook weer niet. En omdat Maria altijd zelf gevangen muizen in haar diepvries heeft liggen (ja, welke uilenbeschermer niet toch?), voerde ze de jongen vast een paar ontdooide muizen.

We zijn erg benieuwd naar de afloop!

 

Van gastgever naar actief uilenbeschermer

Van gastgever naar actief uilenbeschermer, die overstap maakt Christ dit jaar. Al jaren geleden kwam er wel eens een kerkuil bij hem op het erf. Dat was de reden om een nestkast te plaatsen en advies te vragen bij de plaatselijke uilenwerkgroep. 
Vanaf 2014 wordt er met succes gebroed, maar liefst negen jongen van één broedsel vlogen er uit. En ook 2015 was succesvol met drie van de vier uitgevlogen jongen. 
Zijn kerkuilen leven dan wel dicht bij huis - op het erf- , het zijn en blijven uilen in het wild. De uilen wil hij daarom niet uit de kast nemen. Er bestaan volgens hem ook al teveel foto’s van jonge uilen in de hand.
Christ heeft de uilen in de late avondschemering - op afstand - vaak geobserveerd en zodoende veel geleerd over hun gedrag. Uiteindelijk raakte hij besmet met het uilenvirus en heeft zich daarom aangesloten bij de plaatselijke uilenwerkgroep in Valkenswaard. Nu zal hij op pad gaan als uilenbeschermer om behalve zijn eigen uilenkast, ook bij andere gastgevers nestkasten te controleren en hen van advies te voorzien.

Op pad met de nieuwe voorzitter

Aanstaande vrijdag zal Joseph Vos (links op de bovenste foto) officieel het voorzitterschap bij Brabants Landschap overnemen van voorganger Bert van Dijk. Om vast een gevoel te krijgen bij de uilenbescherming namen we hem mee op pad in de regio Breda. De Uilenwerkgroep Breda was zo vriendelijk om ons te ontvangen. Het werd een leuke ochtend met veel mooie locaties en vriendelijke gastgevers. Natuurlijk werden er van de succesvolle broedsels volop foto's gemaakt. Met dat gevoel bij de nieuwe voorzitter zit het wel goed!

Tip voor andere uilenwerkgroepen: Nodig ook eens een voorzitter, wethouder of burgermeester uit voor kastcontroles. En denk dan niet "Daar heeft hij/zij toch geen tijd voor?!", want je zult versteld staan hoe ze de natuurbescherming en het vrijwilligerswerk waarderen. 

 

KLIK HIER OM U AAN TE MELDEN OF KLIK HIER OM U AF TE MELDEN VOOR DEZE NIEUWSBRIEF
U KUNT DEZE NIEUWSBRIEF OOK ONLINE LEZEN INDIEN DEZE NIET GOED WORDT WEERGEGEVEN

Deze nieuwsbrief is mede tot stand gekomen dankzij:   Nationale Postcode Loterij     Provincie Noord Brabant