Brabants Landschap

Nieuwsbrief Uilenwerk - nr. 108 - November 2014 (28/11/2014)

       November - 2014



Een rustige avond uilenwerk

En het is al weer eind November! Buiten wordt het eindelijk wat kouder en het is al vroeg donker. Een heerlijke tijd om jezelf ’s avonds in een gezellige huiskamer met een warm drankje op de bank of achter de computer te installeren en rustig het nieuwe nummer van uilenwerk door te lezen.  Momenteel is het buiten wat rustiger met het uilenwerk, maar achter de schermen komen de gegevens en verhalen van afgelopen seizoen binnen. Enkele van deze verhalen komen terug in deze nieuwsbrief. Daarnaast vindt u een bijzonder verhaal van buiten de landsgrenzen en deelt kinderboeken auteur Terry Krautwurst zijn ervaring over zijn eerste ontmoeting met een kerkuil.

 

Een rustige avond uilenwerk
 
Uilenkoppel brengt 16 jongen groot
 
Vol verwachting klopt ons hart!
 
Kippen met apen gezichten
 
Ransuilbroedsel: 7 jongen vliegvlug
 
'Uilen' van Altenatuur
 
Steenuil verhuist van plattenland naar woonwijk
 
Verstekeling aan boord
 




Uilenkoppel brengt 16 jongen groot

Het is vrijdag 24 oktober. Na het plaatsen van een steenuilennestkast zijn uilenbeschermers Adri Hanegraaf, Wim Schippers  en Wim van Nuland onderweg naar een melkveebedrijf in Nuland. Hier hangt een kerkuilenkast die nog schoongemaakt moet worden. De uilen die van deze kast gebruik maakte hebben afgelopen seizoen erg goed gebroed. In mei had het koppel een nestje van vijf jongen welke allemaal succesvol uitvlogen. De kinderwens van de uilen bleek echter groter te zijn want begin juli werden maar liefst negen eieren in de kast aangetroffen. Dankzij de inspanningen van beide ouders hebben zeven kuikens uit dit broedsel het nest verlaten. Nadat de jongen uitgevlogen waren kon ook deze kast worden schoongemaakt. Althans, dat dachten de heren, maar bij de kast aangekomen troffen ze vier jongen kerkuiltjes aan. “Dit is voor iedereen heel bijzonder”, vertelt Adri: “In de negen jaar dat ik vrijwilliger ben bij de uilenbescherming heb ik nog nooit eerder een derde broedsel meegemaakt”. Gastgever Harold en zijn gezin zijn ook erg enthousiast: “Niet alleen wij zelf, maar ook onze kinderen vinden de uiltjes erg leuk. Als we braakballen vinden nemen zij die vaak mee naar school om samen met klasgenootjes uit te pluizen”.

Het geweldige broedsucces van dit jaar kan alleen voorkomen als alle omstandigheden perfect zijn. Vanaf 2010, toen een tweede kerkuilen kast in het biotoop is geplaatst hebben er elk jaar uilen gebroed met succesvolle afloop. In twee jaren was er sprake van een tweede broedsel. Dat afgelopen seizoen nog een derde broedsel volgde heeft waarschijnlijk te maken met de milde winter en grote hoeveelheid muizen in de omgeving. Daarnaast heeft dit uilenkoppel bewezen in hele goede conditie te zijn. Na vijf jongen van het eerste nest en zeven jongen uit het tweede broedsel zijn enkele dagen geleden ook de jongen uit het laatste nest allen uitgevlogen. Volgens Harold wordt dit succes niet op de laatste plaats dankzij de vrijwilligers behaald, want “zij leggen hun hele ziel en zaligheid in het beschermen van de uilen”.

Heeft u ook zin gekregen om eens een handje te helpen? Bel dan naar de uilenbeschermer in uw regio.

 

 

Vol verwachting klopt ons hart!

Enige tijd geleden vroeg Hans van Baalen of wij belangstelling hadden in een nestkast voor uilen die dan door  Brabants Landschap ter beschikking zou worden gesteld. Dat hadden we wel, want we horen regelmatig in de nacht en vroege ochtend uiltjes roepen en schreeuwen. ‘Jullie tuin heeft zoveel mooie en geschikte plekjes. Daar willen wij graag een nestkast ophangen.’ Inderdaad , plaats genoeg en…… hoe meer zielen hoe meer vreugde.

Op een regenachtige morgen enkele weken later  was het zover. Ondanks het weer stonden Wim Verhallen,  Lambert Janssen (beiden actief in de uilenbescherming), Clemens Theunisse (Coördinator VWG Lithoijen) en ikzelf in de tuin om de nestkast op te hang. Maar “waar zullen we hem ophangen”? In de tamme kastanje, in de wilg die al jaren geleden geknot had moeten worden of toch in de grote populier? Of in de oude perenboom met uitzicht over het water, bovendien een heerlijk plekje om te genieten van de ochtendzon. Het lijkt wel een vakantieoord! We kozen daarom voor de laatste, temeer omdat vanuit deze positie een uil makkelijk vrij in en uit zou kunnen vliegen.

En toen aan het werk. Ladder neerzetten, zaagsel in de kast en daarna proberen deze zo goed mogelijk op een stevige tak te plaatsen en vast te maken. Dat was Clemens wel toevertrouwd.

Enige tijd en inspanning later was de kast geïnstalleerd en klaar voor gebruik. Nu maar wachten of deze locatie bij één of andere uilenfamilie in de smaak zal vallen. Daarom….vol verwachting klopt ons hart, en niet alleen in de maand december!

Lith, november 2014

Wim en Marijke van den Brink

 

Kippen met apen gezichten

10 jaar was ik, toen ik ze voor het eerst ontdekte. Mijn opa had een oude schuur met hooizolder waar ik heerlijk in kon spelen. Op een dag, toen ik de ladder op klom werd ik plotseling opgeschrikt door een chaos van geritsel en gefladder in de duisternis wat gepaard ging met enge raspende en sissende geluiden. Binnen amper een seconden stond ik weer beneden aan de ladder. Binnen enkele minuten overwon mijn nieuwsgierigheid het van de angst en klom ik heel voorzichtig weer de ladder op totdat ik net op de vliering kon kijken. Daar zaten ze, een paar meter bij mij vandaan, zij aan zij op de hooibalen. Ik kon mijn ogen niet geloven. Dat zijn net kippen met apen gezichten.

Vrijwel elke dag daarna ging ik naar de hooizolder om de uilen vanaf een afstandje te bestuderen zodat ik ze niet zou storen. Als het ’s avonds donker werd was ik buiten te vinden en zag hoe de uilen af en aan kwamen vliegen om uiteindelijk te verdwijnen in de schuur of in de duisternis van de nacht.

Sindsdien ben ik altijd gefascineerd geweest door kerkuilen. Als kind zag ik de uilen als mysterieuze nachtgeesten met vleugels. Nu ik volwassen ben ken ik de feiten over kerkuilen…en raad eens… ik heb altijd gelijk gehad.

-Terry Krautwurst-

Krautwurst is een Amerikaanse auteur die natuurboeken schrijft, met name gericht op kinderen. Het bovenstaande artikel is een vertaalde en ingekorte versie van het origineel wat op de website www.motherearthnews.com gepubliceerd is. Mocht u interesse hebben in de boeken van Terry Krautwurst dan kunt u die via www.goodreads.com vinden en bekijken. Wilt u een van zijn boeken aanschaffen dan geeft goodreads een ruim keuzeaanbod aan (online) winkels die zijn boeken verkopen.

 

Ransuilbroedsel: 7 jongen vliegvlug

Niet alleen de kerkuilen bij de VWG Maasdonk heeft dit jaar uitzonderlijk goed gebroed, ook een Brabants ransuilkoppel heeft een druk seizoen met veel jongen achter de rug. In een goed jaar kan een ransuil ongeveer vier à vijf jongen grootbrengen. Afgelopen jaar zette een koppel echter een zevenling op de wereld. Dankzij het grote aantal muizen en de hard werkende ouder uilen kwamen de jongen niks tekort. Allemaal zijn ze succesvol uitgevlogen. Omdat er nog weinig bekend is over de ransuil, zijn vier van de jongen voorzien van een pootring. De drie overige jongen zijn niet geringd aangezien zij op dat moment nog te klein waren.   

Er worden ook op de winterroesten ransuilen geteld. Het is bekend dat er familiebanden zijn op de winterroest (ouders met de jongen van het afgelopen broedseizoen, aangevuld met ongepaarde uilen en vogels uit het noorden). De populatie is de laatste jaren aan het afnemen, en vorig jaar was er zelfs geen enkel broedsel van ransuilen bekend. Een goed muizenjaar als deze is dus geen overbodige luxe voor deze uil met 'oortjes'.

'Uilen' van Altenatuur

Even een stapje terug in de tijd. Het is april 2013. Theater de speeldoos zit vol met uilenbeschermers en uilenliefhebbers die zich afgelopen jaar met hart en ziel ingezet hebben voor de uilen. Er zit echter één persoon in de zaal die nog net dat beetje meer heeft gegeven voor de anderen aanwezigen, één persoon die de titel “Uilenbeschermer van het Jaar” verdient. Dat jaar viel deze eer te beurt aan Rinus Punt, en ook nu blijkt nog dat dat niet voor niets was! Nog altijd zijn Rinus en zijn collega's van Altenatuur (in het bijzonder Henk van Diest en Arie van de Herik) volop in de weer om deze prachtige vogels te beschermen. Dat doen ze niet alleen in het veld en bij de gastgevers thuis, maar ook op basisscholen timmeren ze flink aan de weg om 'het uilenvirus' te verspreiden. Om hun kennis en liefde voor uilen over te dragen aan de jongere generatie organiseren de heren gastlessen speciale gastlessen 'Uilen' van Altenatuur.  

Afgelopen maand waren de 'Uilenmeneren' Henk van Diest en Rinus Punt te gast op basisschool 'De Morgenster' in Sleeuwijk. De kinderen van juf Annelieke luisterden aandachtig naar de uitleg en genoten van het uitpluizen van de braakballen.
Dit is een erg goed initiatief van Vogelwerkgroep Altenatuur wat hopelijk op de lange termijn haar vruchten afwerpt. 

 

Steenuil verhuist van plattenland naar woonwijk

Een steenuiltje wat waarschijnlijk net “het huis uit is” heeft besloten het platteland te verruilen voor een woonwijk. Bewoners zagen het uiltje van onder een kapotte dakpan naar buiten kijken. Hierop hebben ze op eigen initiatief een nestkast gemaakt en deze naast de schoorsteen geplaatst. Het uiltje maakt nu dankbaar gebruik van de moeite die de bewoners hebben gedaan voor het maken van de kast. De vraag is alleen voor hoe lang dat zo zal zijn. Eigenlijk is de locatie namelijk niet zo geschikt voor een steenuil. Achter de afgesloten tuin ligt wel een stuk terrein braak, maar dit ligt vrij geïsoleerd en het is maar de vraag of de steenuil zich hier kan redden. Het gebeurt vaker dat jonge uiltjes welke op zoek zijn naar een territorium in de problemen komen in een woonwijk of industriegebied en hier (tijdelijk) verblijven. In enkele gevallen komt het echter voor dat de steenuilen zich wel permanent handhaven in een dorp of stad. Zo schijnt bijvoorbeeld dat in het centrum van de Italiaanse stad Lucca al jaren steenuiltjes gehuisvest zijn. 

 

 

Verstekeling aan boord

Oasis of the seas. Dit is de naam van het grootste passagiersschip ter wereld. Niet lang geleden (begin oktober) was dit gigantische cruiseschip in de haven van Rotterdam te bewonderen waar de boot aangemeerd lag voor een onderhoudsbeurt. Op dit schip zijn vele faciliteiten aan boord, waaronder een “stadspark” met echt planten en bomen. Dit park wekte echter weinig interesse van een verstekeling aan boord. De golfbaan met kunstgras deed dat des te meer. Enkele uren voor vertrek uit Florida ontdekte de bemanning een holenuiltje bij de golfbaan. Dit uiltje komt voor in open gebieden en verkoos daarom de kunstmatige golfbaan boven het natuurlijke park. Uiteraard is een boot geen geschikte leefomgeving voor de holenuil. Met de ingeschakelde hulp van Florida Fish and Wildlife Conservation Commission (FWC) bioloog Lt David Bingham werd het uiltje gevangen om in een geschiktere omgeving weer losgelaten te worden. Bingham verteld: “ik werk nu al 25 jaar bij FWC en heb op heel wat vreemde oproepen gereageerd, maar zoiets als dit heb ik nog nooit meegemaakt. Ik ben blij dat het uiltje niet gewond was en we het terug hebben kunnen brengen naar zijn natuurlijke leefomgeving”.

 

KLIK HIER OM U AAN TE MELDEN OF KLIK HIER OM U AF TE MELDEN VOOR DEZE NIEUWSBRIEF
U KUNT DEZE NIEUWSBRIEF OOK ONLINE LEZEN INDIEN DEZE NIET GOED WORDT WEERGEGEVEN

Deze nieuwsbrief is mede tot stand gekomen dankzij:   Nationale Postcode Loterij     Provincie Noord Brabant