Brabants Landschap

Winterslaap?

‘Nu hebben jullie zeker heel weinig te doen tot het voorjaar?’, is de vraag die nogal eens gesteld wordt als mensen weten dat weidevogelbescherming (een deel van) je vak is. Dat we in het voorjaar heel druk bezig zijn kunnen de meeste mensen zich wel voorstellen, maar wat er daarna gebeurt vindt voor een groot deel ‘achter de schermen’ plaats. En wij zitten daar beslist niet stil!

In deze nazomer-nieuwsbrief vragen we zoals altijd jullie medewerking om de legselgegevens compleet te maken. Zodat wij achter de schermen verder kunnen. En in het Jaar van de Kievit doen we samen met SOVON een oproep om de groepen te tellen, af te speuren op pootvlaggetjes en door te geven. Dit kan jou ook nog iets lekkers opleveren ;-). Verder zijn er nog wat aardige wetenswaardigheden over het afgelopen seizoen te melden, onder andere over de waarschijnlijk jongste weidevogelbeschermers ever!  

Veel leesplezier, ennuh… mocht je zelf een aardig berichtje hebben voor de volgende nieuwsbrief, laat het ons dan weten!

Invoeren werkzaamheden rond legsels: het kan nog!

Het hoofddoel van vrijwillige weidevogelbescherming is het beschermen van weidevogellegsels en -jongen bij landbouwactiviteiten. Daaraan wordt elk voorjaar door zo’n 700 vrijwilligers en zo’n 1300 agrarische bedrijven met succes gewerkt. Duizenden legsels worden gespaard tijdens werkzaamheden, sommige tot wel 5 keer per legsel!

Om aan te tonen dat deze beschermingsactiviteiten onmisbaar zijn voor het voortbestaan van de diverse weidevogelsoorten is het belangrijk dat elke agrarische bewerking rond een legsel wordt aangegeven in de legseladministratie. In het veld kan dat door in de mobiele database een vinkje te zetten bij het bewuste legsel, bij elke bewerking die is uitgevoerd. Als je voor je legseladministratie nog gebruik maakt van het witte boekje, dan kun je per legsel een kruisje zetten onder alle werkzaamheden die rond het nest zijn uitgevoerd.

Dus wanneer er rond een nest bijvoorbeeld is gecultiveerd, bemest, geploegd, zaaiklaar gemaakt en gezaaid, dan krijgt dat legsel 5 vinkjes. Kun je een bewerking niet kwijt of weet je niet precies hoe deze heet, vink dan “overig” aan.

Kijk nog eens serieus naar alle legsels die je al hebt ingevoerd of nog in gaat voeren en zorg dat alle bewerkingen zijn aangevinkt! Meestal weet je nog wel rond welke datum bewerkingen hebben plaatsgevonden. Hoe vollediger we aanvinken, hoe beter we kunnen laten we zien dat ons werk onmisbaar is.

Waar zijn de kieviten in de nazomer en vroege herfst?

2016 is het Jaar van de Kievit. In het broedseizoen is de nodige extra aandacht besteed aan deze in aantal achteruitgaande boerenlandvogel. Voor vrijwilligers die ook buiten het broedseizoen graag wat nuttigs willen doen voor kieviten is er nu een prachtige bezigheid: op zoek gaan naar groepen kieviten en blauwe codevlaggen spotten. 

Nu het broedseizoen voor de kievit zo ongeveer ten einde is, is de vraag waar Kieviten zich in de zomer en herfst ophouden. Daarom roepen we op om in de zomer- en herfstmaanden extra te letten op waar groepen kieviten verblijven en in wat voor biotoop zij zich bevinden. De grootste aantallen zitten naar verwachting in vochtige graslanden, maar klopt dat wel?

Om die vraag te beantwoorden, vragen Sovon en Waarneming.nl aan waarnemers op de volgende zaken te letten:
- Tel vanaf nu tot 15 november alle groepen met minimaal 50 kieviten.
- Voer van deze groepen de locatie zo exact mogelijk in op Waarneming.nl (verplaats bij Obsmapp de pointer naar de juiste positie!)
- Noteer de groepen alleen als ze ter plaatse zijn.
- Vul het biotoop in, bijvoorbeeld: ‘graslanden’ of ‘maisakkers’.

Op deze interactieve kaart zie je waar de groepen in Nederland gezien worden.

Over vlaggetjes spotten meer informatie in het volgende artikel.

Ringetjes en codevlaggen

Om de kuikenoverleving te meten zijn er, onder leiding van Sovon, in het hele land zo’n 400 kievitkuikens geringd en voorzien van een blauwe codevlag. Een groot aantal vrijwilligers heeft veel uren besteed aan het observeren van deze kuikens. Prachtig en nuttig werk, waarvoor dank! Uit deze observaties bleek dat een aantal van deze kuikens vliegvlug is geworden.

De grote vraag is nu natuurlijk: waar blijven deze jonge vogels en komen ze volgend broedseizoen terug naar hun geboortegrond om daar zelf te broeden? Hoe meer we te weten komen over het gedrag van deze ‘blauwvlaggers’, hoe groter de kans dat we de kievit kunnen helpen.

Hoe kun je meedoen?
Zoek in je omgeving naar groepen kieviten. Observeer deze groepen en probeer de vogels zo dicht mogelijk te benaderen, echter zonder ze te verstoren. Probeer met behulp van een telescoop of verrekijker te zien of er een of meer juvenielen met blauwe vlaggen in de groep staan. Zo ja, probeer de codevlag af te lezen. Heb je zo’n vlag ontdekt, dan kun je dat melden bij Tess van de Voorde van het vogeltrekstation (t.vandevoorde@nioo.knaw.nl).

Natuurlijk willen Jochem, Marco en Anja het ook graag weten wanneer er zo’n vlaggetje is gespot. Anja heeft zelfs een lekkere Bossche Bol uitgeloofd aan iedereen die (bewezen!) een blauwe codevlag spot in Brabant.

Jonge kievit uit Wageningen strijkt neer in Beerse Overlaat

Gerard van de Wouw is zo’n vrijwilliger die tijdens het broedseizoen ‘zolang het licht’ is in het veld is. Hij is betrokken bij alle vogelactiviteiten in zijn werkgebied de Beerse Overlaat. Zo ook bij het ringen en observeren van de kievitkuikens in het kader van het Jaar van de Kievit.

Begin juli meldde Gerard dat er in de Beerse Overlaat een jonge kievit was gespot met een blauwe codevlag. Het lukte de vrijwilligers zelfs om de code af te lezen: 5-Z. Tot hun verbazing bleek de betreffende kievit niet in de Beerse Overlaat geringd! Navraag bij het Vogeltrekstation leerde dat het om een vogel ging die als kuiken van 3 weken oud geringd was in het Binnenveld bij Wageningen! De vogel moet vrij snel nadat hij vliegvlug geworden was, op de vleugels zijn gegaan. Zo’n 50 kilometer verderop, aan de Holenbeemd in Oss streek hij neer.
Maar, dat vinden wij natuurlijk logisch. De nieuwe golfplaat-plasdrassen zorgen daar voor een prachtige biotoop. Kijk hier voor de resultaten van één van drie pareltjes.

Wie de jeugd heeft...

Ook tijdens afgelopen broedseizoen ontvingen we weer hartverwarmende berichten van groepen die actief de jeugd betrekken bij het beschermingswerk.

In Bernheze kwam dat onverwacht. Op woensdag 23 maart opent vrijwilliger Femke Brouwer uit Bernheze verrast een app, die luidde: ‘Kijk eens wat ze gevonden hebben!!! Goed hè, er staan stokken bij!’ Op de foto Bram en zus Floor, trots bij een kievitsnest met één ei. Dit is dus echt het allereerste gevonden kievitsnest in Bernheze! 

Gelukkig, schrijft Femke, dat steeds meer mensen weten dat er een Weidevogelbeschermingsgroep in Bernheze actief is en ons raadplegen voor hulp. 

Bram en Floor hielden het legsel goed in de gaten en 28 april was het compleet. De betreffende boer zou het land gaan bewerken en de weidevogelbeschermers in de dop gingen ervoor! Het nest werd door hen zeer duidelijk gemarkeerd en samen met Femke werden vier intens warme eitjes later in een mandje gelegd. Dankzij de geweldige inzet van deze 2 piepjonge beschermers werd het legsel ontzien tijdens de agrarische werkzaamheden en kwamen de eitjes uit! Geweldig gedaan Bram en Floor! We zijn trots op jullie!

En de boer? Die kreeg met zijn gezin een barbeque aangeboden door het gezin van Bram en Floor, om te vieren dat dankzij de prachtige samenwerking het legsel uitkwam.  

In een volgende editie een verslag van de jeugdcursus Weidevogelbescherming die de groep in Rooi (St. Oedenrode) organiseert!