Brabants Landschap

Nieuwsbrief Weidevogelwerk - nr. 9 - December 2013 (13/12/2013)

       December - 2013



Een nieuw jasje

Beste lezer, dit is de vernieuwde nieuwsbrief over de weidevogelbescherming in Brabant: ‘Weidevogelwerk’. Niet alleen de opmaak is veranderd, maar ook de inhoud. Hij bevat kortere artikeltjes, hij is vlotter te lezen en hij zal vaker verschijnen: zo’n 6 keer per jaar.

Stuur de nieuwsbrief gerust door naar andere geïnteresseerden. Maar, als nieuwe lezers zich willen aanmelden dan kan dat alleen via de link in de online versie (klik daarvoor hier). 

En, mocht je zelf een leuk bericht, foto of ervaring hebben voor de volgende editie, stuur dan een email naar weidevogelbeschermingbrabant@gmail.com.

Iedereen veel leesplezier, bedankt voor de geweldige inzet en geniet van de feestdagen!!!

 

   • Een nieuw jasje

   • Seizoen 2013

   • Onderzoek voedsel kievitkuikens

   • Meerijden op de trekker loont!

   • Ruiende kieviten in nazomer

   • Wie de jeugd heeft

   • Groen & Doen: GPS cursus

   • Eierrapers

   • Mobiele vogelkijkhut





Seizoen 2013

Eerst even terugblikken........ In november, tijdens de jaarlijkse evaluaties voor groepscoördinatoren, kregen we al een aardig beeld van het verloop van het afgelopen broedseizoen. Over het algemeen vielen de resultaten niet tegen, terwijl de aanloop van het seizoen juist erg slecht was. Het bleef lang koud en droog. In de noordelijke provincies bleef de temperatuur het langst laag. Misschien hebben wij daardoor profeit gehad van Friese kieviten, die dan maar 'bij ons in t zuiden' zijn gaan nestelen.

Door het beschermingswerk van ruim 750 weidevogelbeschermers in combinatie met de late bewerkingen van agrariërs werden veel van de legsels succesvol uitgebroed. Ook werden er opvallend veel jonge weidevogels gezien. Op dit moment wordt er volop gewerkt aan het jaarverslag, waarin we dieper op de materie in zullen gaan.

Onderzoek voedsel kievitkuikens

Met het beschermen van de kievitlegsels komt driekwart van de eieren uit, maar daarmee zijn we er nog niet. Er zijn maar weinig kuikens die uitgroeien tot volwassen vogels. Voedselgebrek is hier de grootste oorzaak van. Een kievitkuiken heeft namelijk zo’n 4000 prooien per etmaal nodig. Akkerrandenbeheer zou hiervoor een oplossing moeten bieden omdat het meer insecten aantrekt. In het kader van zijn afstuderen aan Hogeschool van Hall Larenstein onderzocht Reinoud Raaijmakers de dichtheid aan bodemdiertjes op de Schijndelsche Heide op gangbaar bewerkte percelen en akkerranden. Hieruit bleek dat 20% van de biomassa uit regenwormen en insectenlarven bestaat en 65% uit loopkevers. Vooral de loopkevers zijn van belang voor het overleven van de kuikens. De biomassa van deze kevers lag in de akkerranden drie keer zo hoog dan in gangbaar bewerkte percelen. Het akkerrandenbeheer zorgt dus daadwerkelijk voor meer voedsel voor de kievitkuikens.

Het gehele verslag is hier te vinden.

 

Meerijden op de trekker loont!

Tijdens het overleg voor groepscoördinatoren vertelde Wil Foolen van de Rooise weidevogelgroep dat hij tijdens het afgelopen seizoen enkele keren is meegereden op de trekker tijdens agrarische werkzaamheden. "Zo konden ongeveer 20 kievitkuikens worden gered, door ze te vangen wanneer ze voor de trekker liepen". Tijdens het maaien van het gras werd tijdens het meerijden een gruttolegsel  gespaard, wat ondanks veel moeite van de groep nog niet was gevonden.

 

Ruiende kieviten in nazomer

Nederland is ook buiten de broedtijd belangrijk voor de kievit. Direct na de broedtijd vliegen veel kieviten van Centraal-Europa en de Baltische landen naar Nederland. De groep bestaat uit jonge en volwassen vogels waarvan de volwassenen aan het ruien zijn, ook de veren van de vleugels. Doordat ze geleidelijk ruien kunnen ze, ondanks de soms grote gaten, blijven vliegen. Het ruien kost veel energie en gebeurt daarom op plekken met veel voedsel. Dit zijn vooral vochtige en oude graslanden met veel regenwormen. Oude graslanden (ouder dan 25 jaar) herbergen namelijk veel meer regenwormen dan jonge, gescheurde en opnieuw ingezaaide graslanden. Minstens een kwart van de Europese populatie kieviten is in de nazomer en herfst afhankelijk van de Nederlandse graslanden. De echte najaarstrek begint in september waarbij de aantallen in november kunnen oplopen tot een piek van wel 600.000 tot 700.000 kieviten.

Wie de jeugd heeft

Wil Hettema van weidevogelgroep Schijndel geeft elk jaar gastlessen over weidevogels op een basisschool in haar dorp. Een van de leerlingen was zo enthousiast geworden, dat hij zich aanmeldde als vrijwilliger. Met zijn (inmiddels) 14 jaar is Roeland Hoogzaad veruit de jongste binnen de weidevogelgroep, maar zeker niet de minst actieve!  Hij kan goed observeren, maakt foto’s en hielp Wil zelfs met de gastlessen. Op de vraag wat hij zo leuk vindt aan weidevogelbescherming zegt hij: “Ik houd mijn hele leven al van dieren en ik heb zelf ook vogels, dus vandaar dat ik ook wel bij de weidevogelbescherming wilde gaan”.

En vindt hij het niet vervelend dat de andere vrijwilligers veel ouder zijn dan hij? “Nee hoor, ik vind het wel gezellig!” Wat zouden groepen kunnen doen om ook jonge vrijwilligers bij hun groep te krijgen? “Open dagen organiseren of op scholen vertellen wat ze doen” lijkt Roeland wel een goed idee. En hoe zou je kunnen zorgen dat ze ook blijven? “Meer dingen voor de jeugd regelen. Bijvoorbeeld informatie geven die speciaal op de jeugd gericht is. Als je beter weet wat je moet doen wordt het nog leuker en dan heb je meer kans dat de jonge leden erbij blijven”. 

 

Groen & Doen: GPS cursus

Vijf (sub)groepen maakten gebruik van de mogelijkheid om bij Groen & Doen, een project van het ministerie van EZ een bijdrage van €1000,- te vragen voor een educatief project. In alle gevallen ging het om een cursus GPS en weidevogels. De aanvragen van de groepen hebben allen een positief advies gekregen. Naar verwachting zal binnenkort de definitieve goedkeuring volgen. Tijdens komend broedseizoen kunnen de aanvragers aan de slag met het vastleggen van legsellocaties met hun nieuwe GPS apparatuur, die bij de cursus is inbegrepen.

De cursus wordt verzorgd door AP Natuuradvies & Begeleiding (op Twitter te volgen via @apnatuuradvies).

Eierrapers

In Friesland mogen er van 1 maart tot 1 april kievitseieren geraapt worden. Dit jaar lag het quotum op iets meer dan 6.300 eieren, maar door de droogte en de kou waren er weinig kievitseieren die geraapt konden worden. In andere provincies is het rapen van eieren verboden, al komt dit soms nog wel in lage aantallen voor. Dit jaar waren de aantallen geraapte kievitseieren echter hoog. In de Beerse Overlaet werd een perceel leeg gehaald in één nacht en op de Rielsche Heide zijn eieren die op uitkomen stonden en een paar dagen oude kuikens  weggehaald. In Gelderland hadden ze hetzelfde probleem. Hier werden in De Bruuk, in mei, alle kievitsnesten (17 in totaal) in de nabijgelegen graslanden geplunderd.

Om het de rapers lastiger te maken kunnen de legsels gemarkeerd worden met GPS en/of moeten de stokken zoveel mogelijk in de slootkant worden geplaatst. Vlak voor de boer het land op gaat kunnen de legsels alsnog gemarkeerd worden met stokken. Verder wordt geadviseerd bij verdachte personen het nummerbord te noteren en bellen naar Handhaving Buitengebied (0900) 996 54 32 of de lokale BOA (Buitengewoon Opsporings Ambtenaar) of politieagent.

Op de foto links is het werk te zien van waarschijnlijk, een lokale raper.

 

Mobiele vogelkijkhut

Weidevogelgroep Schijndel e.o. bouwde tijdens de Aktie NL Doet van het Oranjefonds met een aantal vrijwilligers en de welwillende medewerking van een agrariër een mobiele vogelkijkhut. Deze hut wordt steeds achter een trekker naar die percelen verplaatst waar extra  observeren nodig is: over het algemeen percelen lang gras waarin kritische soorten actief zijn. Onder het genot van een bakje koffie zijn al veel gedragingen vastgelegd, wat het lokaliseren van de legsels makkelijker maakte. Wil je ook graag met financiële ondersteuning van NL Doet en hulp van vrijwilligers van buitenaf een klus klaren voor je groep,  kijk dan snel op www.NLdoet.nl .

De kijkhut van WBG Schijndel deed ook dienst tijdens de open dag op een van de deelnemende agrarische bedrijven. Jong en oud kwam een kijkje nemen en gelukkig waren er nog wulpen met jongen te zien in de wei.

KLIK HIER OM U AAN TE MELDEN VOOR DEZE NIEUWSBRIEF
OF KLIK HIER OM U AF TE MELDEN VOOR DEZE NIEUWSBRIEF
U KUNT DEZE NIEUWSBRIEF OOK ONLINE LEZEN INDIEN DEZE NIET GOED WORDT WEERGEGEVEN

Deze nieuwsbrief is mede tot stand gekomen dankzij:   Nationale Postcode Loterij     Provincie Noord Brabant